刺尾鯛科
外觀
這是此頁批准,以及是最近的修訂。
刺尾鯛科,條鰭魚綱鱸形目的一个科。
分布
本科魚類廣泛分布佇印度太平洋區的熱帶淺水珊瑚礁海域。
深度
佇咧零公尺的潮池、海坪到深數十公尺之岩礁佮珊瑚礁海域,但是有的魚種會當五十至六十公尺深。
特徵
本科魚類體呈橄欖型到延長而且邊扁扁,尾柄瘦閣有力。口小端位,具一列細而密生的齒型之齒,齒緣有齒抑是波狀緣,亦有長輩的鑢毛狀齒。尻脊骿一枚,連紲而且長。邊仔線一條閣完整連紲。體被鋪鱗,鱗細塊仔閣固定皮膚,使得表皮粗粗如砂紙。魚尾叉入去緣份。一般體長差不多二十至三十公分之間,但是這个有七十公分。本科的魚仔大部份予人俗號做「外科醫生」、剝皮羊抑是拍鐵婆。佇尾柄之硬枋佮骨板,咧滾絞抑是受威脅的時陣,會使入侵者造成既深而且疼甲空喙,故須小心。另外本科部份魚仔有黃化現象,體色變黃色抑是黃的色調。
分類
刺尾鯛科其下分八个屬,如下:
刺尾魚屬(_ Acanthurus _)
- 心斑刺尾魚(_ Acanthurus achilles _)
- 白胸鰭刺尾魚仔(_ Acanthurus albipectoralis _)
- 柑仔色刺尾魚仔(_ Acanthurus auranticavus _)
- 月尾鑿尾魚(_ Acanthurus bahianus _)
- 鰓斑刺尾魚(_ Acanthurus bariene _): 閣是肩斑刺尾鯛。
- 布氏刺尾魚(_ Acanthurus blochii _): 閣稱布氏刺尾鯛。
- 魚仔囝刺尾(_ Acanthurus chirurgus _)
- 烏斑刺尾魚仔(_ Acanthurus chronixis _)
- 藍刺尾魚(_ Acanthurus coeruleus _)
- 額帶刺尾魚(_ Acanthurus dussumieri _): 閣講杜氏刺尾鯛。
- 福氏刺尾魚(_ Acanthurus fowleri _)
- 肩斑刺尾魚(_ Acanthurus gahhm _)
- 烏體刺尾魚(_ Acanthurus grammoptilus _)
- 斑點刺尾魚(_ Acanthurus guttatus _): 閣是斑點刺尾鯛。
- 刺尾魚仔(_ Acanthurus japonicus _): 閣講日本刺尾鯛。
- 白唇刺尾魚(_ Acanthurus leucocheilus _)
- 白䫌刺尾魚(_ Acanthurus leucopareius _): 閣講白斑刺尾鯛。
- 白胸刺尾魚仔(_ Acanthurus leucosternon _)
- 縱帶刺尾魚(_ Acanthurus lineatus _): 閣稱線刺尾鯛。
- 斑頭刺尾魚(_ Acanthurus maculiceps _): 閣講做頭斑刺尾鯛。
- 暗色刺尾魚仔(_ Acanthurus mata _): 閣講後刺尾鯛。
- 尾斑刺尾魚(_ Acanthurus monroviae _)
- 白面刺尾魚(_ Acanthurus nigricans _): 閣講白面刺尾鯛、黃點刺尾魚仔。
- 烏尾刺尾魚(_ Acanthurus nigricauda _): 閣講烏尾刺尾鯛。
- 咖啡刺尾魚(_ Acanthurus nigrofuscus _): 閣咖啡斑刺尾鯛。
- 暗刺尾魚(_ Acanthurus nigroris _)
- 密線刺尾魚仔(_ Acanthurus nubilus _): 閣稱密線刺尾鯛。
- 柑斑刺尾魚(_ Acanthurus olivaceus _): 閣講一字刺尾鯛。
- 加紮刺尾魚(_ Acanthurus polyzona _)
- 烏鰓刺尾魚(_ Acanthurus pyroferus _): 閣講著火紅刺尾鯛。
- 藍氏刺尾魚(_ Acanthurus randalli _)
- 後壁刺尾魚(_ Acanthurus reversus _)
- 刺尾魚仔(_ Acanthurus sohal _)
- 坦氏刺尾魚(_ Acanthurus tennentii _)
- 黃尾刺尾魚(_ Acanthurus thompsoni _): 閣稱黃尾刺尾鯛。
- 掠魚尾魚(_ Acanthurus triostegus _): 閣稱綠刺尾鯛、刺尾魚。
- 暗體刺尾魚(_ Acanthurus tristis _)
- 黃鰭刺尾魚仔(_ Acanthurus xanthopterus _): 閣叫黃鰭刺尾鯛、網紋刺尾魚。
鋪齒刺尾魚屬(_ Ctenochaetus _)
- 雙斑剪齒刺尾魚(_ Ctenochaetus binotatus _): 閣講做雙斑仙人講的刺尾鯛。
- 窒氏聳齒刺尾魚(_ Ctenochaetus cyanocheilus _)
- 黃尾溜旋齒刺尾魚仔(_ Ctenochaetus flavicauda _)
- 夏威夷烏齒刺尾魚(_ Ctenochaetus hawaiiensis _)
- 緣石齒刺尾魚仔(_ Ctenochaetus marginatus _)
- 鋪齒刺尾魚仔(_ Ctenochaetus striatus _): 又閣講號做鼻齒刺尾鯛。
- 扁體孵齒刺尾魚(_ Ctenochaetus strigosus _)
- 印尼摃齒刺尾魚仔(_ Ctenochaetus tominiensis _)
- 截尾蝶齒刺尾魚仔(_ Ctenochaetus truncatus _)
鼻魚屬(_ Naso _)
- 環紋鼻魚(_ Naso annulatus _): 閣稱突角鼻魚。
- 粗紡鼻魚仔(_ Naso brachycentron _): 閣講這个短歹紡。
- 短嘴鼻魚(_ Naso brevirostris _): 又閣稱短吻鼻魚。
- 藍尾鼻魚(_ Naso caeruleacauda _)
- 藍灰鼻魚(_ Naso caesius _)
- 美麗鼻魚(_ Naso elegans _)
- 馬面鼻魚(_ Naso fageni _)
- 細齒雙枋盾尾魚(_ Naso hexacanthus _): 閣講六枋鼻魚、索氏鼻魚。
- 䫌紋雙板盾尾魚(_ Naso lituratus _): 閣講號做䫌鼻魚、烏尻脊骿。
- 老氏鼻魚(_ Naso lopezi _): 閣稱洛氏鼻魚。
- 斑鼻魚(_ Naso maculatus _)
- 方吻鼻魚(_ Naso mcdadei _)
- 小鼻魚(_ Naso minor _)
- 網紋鼻魚(_ Naso reticulatus _)
- 隱鼻魚(_ Naso tergus _)
- 擬串鼻魚(_ Naso thynnoides _): 閣講這个單板鼻魚。
- 球吻鼻魚(_ Naso tonganus _)
- 瘤鼻魚(_ Naso tuberosus _)
- 單角鼻魚(_ Naso unicornis _): 又閣長吻鼻魚。
- 高鼻魚(_ Naso vlamingii _): 講絲尾鼻魚。
副刺尾魚屬(_ Paracanthurus _)
- 副刺尾魚(_ Paracanthurus hepatus _): 閣稱黃尾副刺尾魚。
多板盾尾魚屬(_ Prionurus _)
- 比翁搝較濟板盾尾魚(_ Prionurus biafraensis _)
- 克氏多板盾尾魚(_ Prionurus chrysurus _)
- 邊仔幾若板盾尾魚(_ Prionurus laticlavius _)
- 斑多板盾尾魚(_ Prionurus maculatus _)
- 小鱗多板盾尾魚(_ Prionurus microlepidotus _)
- 點紋多板盾尾魚(_ Prionurus punctatus _)
- 三歹紡多枋盾尾魚(_ Prionurus scalprum _): 閣講號做鋸尾鯛。
高鰭刺尾魚屬(_ Zebrasoma _)
- 德氏高鰭刺尾魚(_ Zebrasoma desjardinii _)
- 黃高鰭刺尾魚仔(_ Zebrasoma flavescens _): 閣稱黃高鰭刺尾鯛。
- 寶石高鰭刺尾魚仔(_ Zebrasoma gemmatum _)
- 長鼻高鰭刺尾魚(_ Zebrasoma rostratum _)
- 小高鰭刺尾魚仔(_ Zebrasoma scopas _): 閣稱小高鰭刺尾鯛。
- 高鰭刺尾魚(_ Zebrasoma veliferum _): 閣叫做高鰭刺尾鯛。
- 紫高鰭刺尾魚(_ Zebrasoma xanthurum _)
生態
本科魚類做淺水珊瑚礁區內底上蓋顯目而且數量較豐的魚族。屬日行性,暗時以礁穴為覕覕的休息處所。大部份種類以食底生類的草食者,但是有食浮游生物佮喙幼仔的濾食者。其生殖的尖峰是發生著冬季或者是早春期間,猶閣配合月陰周期,毋過有的規年迵天攏生產。一般生卵佇黃昏,以成對抑成群方式。本科魚類之生魚飄浮期甚長,而且型態較一般魚仔特殊,伊咧藉著長時期的飄送期,使本科魚的地理散佈較廣泛而且快速。
經濟利用
佇咧某一寡熱帶島嶼區是重要的食用魚類,一般體色較美麗的魚仔是重要的觀賞魚。真濟攏是海水觀賞出口的大宗,當然除了豔麗的體色以外,因為本身用海中的藻類做食,佇咧珊瑚海水缸內底會當利用來有效控制海草類湠開。